Tham dự có ông Lương Văn Cầu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; ông Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia; ông Nguyễn Minh Hùng, Giám đốc Sở VHTTDL; ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch HĐND TP Chí Linh; đại biểu Cục Di sản văn hóa, Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Khảo cổ học, Hội Khảo cổ học và các nhà nghiên cứu.

Được sự đồng ý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trong hơn 1 năm qua, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Sở VHTTDL tỉnh Hải Dương đã phối hợp tiến hành thăm dò và khai quật tại Di tích chùa Ngũ Đài. Với diện tích trên 1.200 m² thám sát và khai quật, kết quả đã xác định được 4 lớp kiến trúc thuộc 4 giai đoạn xây dựng, trùng tu và biến đổi của di tích, qua đó đã xác định được mặt bằng, quy mô, kết cấu của chùa Ngũ Đài qua các giai đoạn lịch sử, kéo dài từ đầu thế kỷ 14 (thời Trần) đến đầu thế kỷ 20 (thời Nguyễn). Kết quả khai quật cũng đã thu được một khối lượng lớn các vật liệu kiến trúc và đồ thờ tự, đồ sinh hoạt gồm hơn 7.600 tiêu bản với nhiều chất liệu như đồ đá, đất nung, sành, gốm men, tiền đồng, đồ kim loại…, góp phần bổ sung cho việc nghiên cứu và giám định niên đại của di tích qua các thời kỳ lịch sử.

 

Ngoài ra, qua quá trình mở rộng điều tra, khảo sát, đoàn khai quật còn phát hiện thêm nhiều địa điểm có dấu tích chùa, tháp thời Trần, Lê, Nguyễn phân bố trên các dẫy núi phía sau chùa Ngũ Đài, giúp ích cho quá trình nhận thức và định hướng nghiên cứu, quy hoạch trong di tích thời gian tới.

Qua việc tham quan hiện trường khai quật và tham khảo báo cáo kết quả khai quật, tại Hội thảo, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng những thông tin ghi chép trong văn bia và truyền thuyết dân gian về ngôi chùa này khá khớp với kết quả khảo cổ. Đồng thời đề nghị địa phương cần sớm có phương án khoanh vùng bảo vệ, tránh xâm lấn di tích; có phương án bảo vệ nền móng đã khai quật, tránh xói mòn và cần tiếp tục mở rộng thám sát, khai quật để có thể nắm chính xác quy mô khu di tích và có phương án tu bổ, tôn tạo thích hợp. Một số đại biểu cũng đưa ra ý kiến về việc cần giữ lại nền móng cổ nếu như có tu bổ, tôn tạo, tránh xây dựng chồng lấn, có như vậy mới phát huy được giá trị lịch sử của di tích.

 

Phát biểu tại Hội thảo, ông Lương Văn Cầu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, qua Hội thảo, các đại biểu, các nhà khoa học, nhà quản lý đã có những thông tin, tư liệu quý, những đánh giá xác đáng về giá trị lịch sử, văn hoá, tôn giáo của di tích chùa Ngũ Đài,  đồng thời có những kiến nghị, đề xuất, tư vấn quý giá cho Hải Dương về các biện pháp bảo tồn và phát huy những giá trị di sản quý giá của di tích chùa Ngũ Đài, góp phần khẳng định thêm vị trí của Hải Dương trên bản đồ khảo cổ học Việt Nam. Đây cũng sẽ là cơ sở khoa học cho việc phục dựng, tôn tạo di tích chùa Ngũ Đài, cũng như khai thác, phát huy tiềm năng của hoạt động du lịch tâm linh tại Hải Dương nói chung và thành phố Chí Linh nói riêng trong hiện tại và tương lai.

Chùa Ngũ Đài - Kim Quang tự, là một di tích danh thắng nổi tiếng, nằm trên địa bàn phường Hoàng Tiến, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Theo Lý lịch di tích và truyền tụng trong dân gian, chùa Ngũ Đài do Thiền phái Trúc Lâm xây dựng dưới triều vua Trần Minh Tông, năm 1320 và trùng tu vào các thời Lê, Nguyễn, đã có một thời kỳ phát triển rực rỡ với quy mô nguy nga, tráng lệ.

Tuy nhiên, trải qua thời gian nắng mưa tàn phá cùng bao biến động lịch sử, ngôi chùa đã bị hư hại nặng nề. Ngôi chùa hiện còn được nhân dân tu bổ, tôn tạo vào các năm 1936, 2003 với quy mô khá khiêm tốn so với quy mô từng có trong lịch sử.