Màn múa lân tại lễ khai hội
Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh, tên đầy đủ là Nguyễn Bá Tĩnh, sinh khoảng năm 1330 người làng Nghĩa Lư, tổng Văn Thai, phủ Thượng Hồng, tục gọi là làng Xưa, nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng. Lên 6 tuổi, ông đã mồ côi cả cha lẫn mẹ, được nhà sư chùa Hải Triều (Chùa Giám) đem về nuôi. Không cam chịu số phận, ông vừa giúp việc chùa, vừa tự học, tìm hiểu phép âm dương... Phải chứng kiến dịch bệnh, ốm đau của biết bao con người, ông đã quên ăn, quên ngủ nghiên cứu sách thuốc với mong muốn chuyển họa vi phúc, cải tử hoàn sinh, cứu lấy muôn dân. Ông đã đi khắp nơi sưu tầm các bài thuốc gia truyền, nghiên cứu các loại cây cỏ làm thuốc Nam trị bệnh cứu người. Có lẽ vì say mê nghề thuốc, làm phúc cứu đời nên thi đậu Đệ nhị giáp Tiến sỹ nhưng ông không ra làm quan mà xin về chùa để chuyên tâm Nam dược, chữa bệnh cho lương dân.
Sự nghiệp làm thuốc của ông nở rộ, lan truyền đến Bắc quốc. Vì vậy, 55 tuổi ông vẫn phải sung vào đoàn sứ bộ đi sứ nhà Minh, được vua Minh phong chức “Y tư cửu phẩm”. Sau khi chữa khỏi bệnh cho Tống Vương phi nên ông được phong chức Thái y Thiền sư và được giữ lại ở Bắc quốc, sau đó mất ở Giang Nam. Cuối thế kỷ 17, Tiến sỹ Nguyễn Danh Nho người cùng làng đi sứ Trung Quốc đến viếng Tuệ Tĩnh thấy trên mộ có tấm bia đề “ Sau này có ai về Nam cho tôi về với”. Do không được phép mang hài cốt, Tiến sỹ Nguyễn Danh Nho đã cho dập mẫu bia, chạm khắc và chở ý nguyện của Tuệ Tĩnh về quê. Tại quê nhà nhân dân đã xây dựng Đền Xưa để thờ ông.
Sau phần nghi lễ, các đại biểu và nhân dân tham dự đã dâng hương tại Đền. Ngoài phần lễ, người dân còn được tham gia các trò chơi dân gian như đi cầu kiều cướp cờ, đập niêu, bịt mắt bắt vịt…; tổ chức giao lưu văn nghệ và bóng đá với xã An Lư, huyện Thủy Nguyên (TP Hải Phòng). Hằng năm, lễ hội truyền thống đền Xưa diễn ra trong 2 ngày 14 và 15/2 âm lịch.
Nhân dân địa phương và du khách dâng hương sau lễ khai hội
P.V