Đã hẹn trước, tôi về Cẩm Lý vào một ngày cuối tháng năm, trong không khí hân hoan, phấn khởi về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kì 2021 – 2026 của người dân nơi đây. Trong căn nhà hai tầng khang trang, với đầy đủ tiện nghi hiện đại nhưng vẫn toát lên vẻ ấm cúng, truyền thống, ông Nguyễn Văn Trung - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Cẩm Lý vui vẻ tiếp chuyện và hồ hởi pha trà mời khách. Sau khi biết tôi có ý định tìm hiểu về LVH Cẩm Lý, ông đã say sưa kể những câu chuyện về lịch sử và thành tích của thôn mình. Qua đó, tôi biết được, Cẩm Lý là một trong 6 thôn của xã An Lâm, có lịch sử hình thành cách đây khoảng 700 năm, xưa kia gọi là Trại Lôi Khê. Hiện thôn có 21 dòng họ sinh sống với 332 hộ, 1.068 khẩu. Đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc. Số hộ giàu chiếm tỷ lệ 40%; tỷ lệ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa là 97%; 20 năm liền Cẩm Lý giữ vững danh hiệu LVH. Có được kết quả đó, là do những năm qua thôn thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới.

 

Dẫn chúng tôi đi trên con đường bê tông đạt chuẩn, ông Nguyễn Văn Trung hồ hởi chia sẻ: Năm 1999, khi Ủy ban mặt trận Tổ quốc xã phát động thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", Cẩm Lý gặp rất nhiều khó khăn trong việc vận động và tổ chức thực hiện do khi ấy điều kiện kinh tế của người dân còn thấp, trình độ nhận thức còn hạn chế. Nhưng dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, sự quyết tâm của ban mặt trận thôn và sự đồng thuận cao trong nhân dân nên thôn Cẩm Lý đã gặt hái được nhiều kết quả tích cực. Ngay sau khi phong trào được phát động, Chi bộ và cán bộ thôn đã thành lập Ban vận động phong trào, hướng tới mục tiêu xây dựng LVH, gắn việc phát triển kinh tế với việc nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân. Công tác tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện các nội dung tiêu chí của phong trào được chú trọng. Trong đó mỗi cán bộ, đảng viên, các ban ngành đoàn thể gương mẫu đi đầu thực hiện. Với quá trình phấn đấu không mệt mỏi của nhân dân và cán bộ, đảng viên thôn Cẩm Lý, năm 2001, thôn đã vinh dự được UBND huyện công nhận danh hiệu LVH. Xác định đạt được danh hiệu làng văn hóa đã khó, giữ vững danh hiệu còn khó hơn, nên từ đó đến nay, cán bộ và nhân dân luôn nỗ lực phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, nỗ lực giữ vững danh hiệu văn hóa mà cốt lõi là ngày càng đem lại cuộc sống tươi đẹp cho xóm làng và mỗi gia đình. Luôn tự hào và biết khơi gợi, phát huy truyền thống cách mạng của quê hương chính là một trong những nguyên nhân thành công của Cẩm Lý.

Xác định kinh tế có phát triển thì mới tạo nền tảng văn hóa phát triển. Trong những năm gần đây, cán bộ thôn, người dân nơi đây đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, phát triển kinh tế trang trại, gia trại, sản xuất công nghiệp, dịch vụ hàng hóa, xuất khẩu lao động… nên đời sống vật chất của nhân dân trong thôn ngày càng được cải thiện rõ rệt, hộ giàu ngày một tăng, hộ nghèo giảm hàng năm từ 3% đến 5%. Nếu như vào thời điểm năm 2001 khi thôn được công nhận là LVH, thu nhập bình quân đầu người mới chỉ đạt 12 triệu/người/năm thì đến nay con số ấy đã tăng gấp gần 5 lần với thu nhập bình quân đạt 53 triệu/người/năm. Kinh tế ổn định, nhân dân tích cực đóng góp tiền của, công sức để xây dựng đường giao thông nông thôn và các công trình phúc lợi xã hội. Từ nhận thức được yếu tố nòng cốt trong xây dựng và giữ vững danh hiệu LVH là nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa nên Chi bộ và lãnh đạo thôn đã chỉ đạo tổ chức lồng ghép phong trào với các cuộc vận động khác như "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", "Ngày Vì người nghèo"; thi đua đạt danh hiệu gia đình "Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con trung hiếu, cháu thảo hiền", phong trào "Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc"… Nhờ đó, số hộ gia đình văn hóa luôn được nâng cao về số lượng, đảm bảo chất lượng, tỷ lệ ngày càng tăng từ hộ 86,6% năm 2001 lên 97% năm 2020. Việc cưới, tân gia, lễ hội và mừng thọ được tổ chức trang trọng, tiết kiệm với không khí vui tươi, lành mạnh. Trong việc tang không còn các hủ tục (khóc mướn, rải vàng mã, lăn đường, luồn cữu…) ngày càng nhiều gia đình chọn hình thức hỏa táng. Công tác dân số kế hoạch hóa gia đình được đảm bảo. Môi trường cảnh quan của làng luôn được giữ gìn xanh, sạch, đẹp; đường làng, ngõ xóm phong quang, sạch sẽ. Công tác phổ cập giáo dục Trung học cơ sở đạt 100%, 100% số cháu 5 tuổi được đến mẫu giáo. Phong trào khuyến học và xây dựng quỹ khuyến học được cán bộ và nhân dân quan tâm phát triển mạnh với số quỹ của các dòng họ ước đạt trên 100 triệu đồng. Các xóm, cụm liên gia tự quản hoạt động nề nếp, hiệu quả. Có 01 tổ hòa giải luôn được bồi dưỡng nâng cao kiến thức, nêu cao tinh thần đoàn kết trách nhiệm và kịp thời có mặt làm tốt công tác hòa giải khi có mâu thuẫn xảy ra. Mỗi một vấn đề, sự việc xảy ra trong làng đều được xử lý dứt điểm, kịp thời không để xẩy ra mâu thuẫn, tình hình an ninh trật tự được đảm bảo tốt. Chính vì vậy nhiều năm liền trong làng không có vụ đánh nhau, bạo lực gia đình, vi phạm hình sự, khiếu kiện tập thể, nghiện hút, mại dâm... và được công nhận là "làng an toàn" trong nhiều năm liền.

 

Song song với phát triển kinh tế, cán bộ thôn Cẩm Lý vẫn luôn nhận thức được yếu tố không thể thiếu trong quá trình giữ vững danh hiệu LVH đó chính là nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân. Muốn làm được điều này thì một trong những điều kiện tiên quyết chính là xây dựng và đưa vào hoạt động có hiệu quả thiết chế nhà văn hóa thôn. Với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", năm 2013 nhà văn hóa thôn đã được xây dựng mới khang trang với giá trị 900 triệu đồng có diện tích trên 200m² trong khuôn viên hơn 1.000m² bao gồm cả sân thể thao đáp ứng nhu cầu hội họp, học tập, sinh hoạt, vui chơi của nhân dân. Hoạt động văn hóa, văn nghệ được tổ chức thường xuyên, sôi nổi, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung của các câu lạc bộ: phụ nữ, người cao tuổi, thanh niên, dưỡng sinh, bóng chuyền hơi, cầu lông, thơ, văn nghệ. Đến nay, thôn đã xây dựng được 1 đội bóng đá mini, 1 đội bóng chuyền thanh niên, 1 đội cầu lông của các cụ cao tuổi và 2 đội bơi thuyền nam - nữ, 1 đội văn nghệ với 30 thành viên… hàng năm đều tham gia thi đấu, giao lưu trong ngày hội của xã. Điểm nổi bật ở Cẩm Lý trong thời gian qua là việc “lấy sức dân lo cho dân” được phát huy đáng kể. Trong phong trào xây dựng nông thôn mới, trong hai năm 2014 – 2015, người dân ở đây đã tự hiến trên 2.000m² đất thổ cư và tháo dỡ các công trình phụ trợ để giải phóng mặt bằng làm mới các tuyến đường ngõ, xóm theo quy chuẩn có tổng giá trị trên 3 tỷ đồng, đồng thời bê tông hóa trên 1km đường nội đồng có giá trị gần 1 tỷ đồng. Năm 2017, người dân công đức, đóng góp trên 2,8 tỷ đồng vào việc xây dựng khu văn hóa tâm linh. Năm 2019, người dân lại tiếp tục tự nguyện hiến trên 200m² và gần 1 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng làm đường liên xã và các công tình phụ trợ liên quan. Việc huy động vốn đóng góp của nhân dân được bàn bạc và thống nhất phân bổ theo thời vụ, theo nhân khẩu nhưng không quá 300.000đ/người để đảm bảo phù hợp với thu nhập của người dân.