Hội nghị có sự tham gia của PGS.TS Bùi Minh Trí - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh Thành; bà Nguyễn Thị Huê - Giám đốc Bảo tàng tỉnh Hải Dương; cùng một số cán bộ, chuyên gia trong lĩnh vực khảo cổ, sử học.

 

Theo báo cáo sơ bộ, vị trí hố khai quật nằm tại khu đất men sông giáp ranh gia đình ông Nguyễn Văn Pha trên diện tích khoảng trên 86 m_­­². Kết quả thu được khối lượng lớn hiện vật với 5.306 di vật men gốm (5.302 hiện vật gốm Việt Nam, 04 mảnh gốm Trung Quốc), gốm Việt Nam tìm thấy tại di chỉ có 3 thời kỳ gồm Lê sơ, Mạc và Lê Trung hưng với các dòng men trắng, men ngọc, men nâu và hoa lam; lượng lớn dụng cụ sản xuất gốm gồm 7.664 con kê gốm cùng hàng ngàn mảnh vỡ bao nung, một số dụng cụ thử men/nhiệt và song bàn xoay gốm; 40 hiện vật đồ sành, trong đó có 06 hiện vật đủ dáng, hầu hết là đồ đựng có kích thước khá lớn nhằm phục vụ sinh hoạt và sản xuất.

 

Tại hội nghị, các chuyên gia đều đồng tình rằng qua lần đầu tiên khai quật di chỉ gốm Bá Thuỷ đã thu được nhiều tư liệu quý, góp phần quan trọng trong việc nghiên cứu, đánh giá về đồ gốm, đồ sành thời Lê sơ, Mạc và Lê Trung hưng, đồng thời là tư liệu quan trọng trong việc xác định đặc trưng, niên đại và nguồn gốc của loại hình gốm Bá Thuỷ thời Lê mà những nghiên cứu trước đây còn thiếu.

PGS.TS Bùi Minh Trí - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh Thành cho rằng: Từ kết quả và thực tiễn công tác điều tra, nghiên cứu di chỉ gốm Bá Thuỷ, cần có kế hoạch đầu tư nghiên cứu, khai quật để làm rõ giá trị lịch sử, văn hoá của làng gốm Bá Thuỷ. Bá Thủy là một trong 5 làng gốm cổ chuyên sản xuất đồ gốm men huyện Binh Giang, có lịch sử phát triển cùng thời với trung tâm gốm Nam Sách, tạo ra một lịch sử phát triển của gốm Việt Nam thời Lê, mang lại một diện mạo mới cho vùng đất xứ Đông – Hải Dương trong lịch sử. Do đó, đây là di chỉ gốm có vai trò quan trọng trong lịch sử gốm Việt Nam. Vì vậy, chính quyền đia phương cần có chính sách bảo vệ và phát huy giá trị lịch sử, như lập chiến lược quy hoạch và tăng cường tuyên truyền tới nhân dân về ý nghĩa lịch sử của dòng gốm cổ này. Đồng thời tạo điều kiện tối đa để việc tiến hành khảo cổ tiếp theo được thuận lợi.

 

Di chỉ gốm Bá Thuỷ được Bảo tàng Hải Hưng phát hiện năm 1984 và giới thiệu đến công chúng lần đầu tiên năm 1993.

Nhưng ngay từ năm 1970, K.T.Goh khi chú giải về chiếc bình gốm lớn vẽ hoa sen dây có niên đại thế kỷ 15 cho cuốn sách “Ceramic art of Southeast Asia” đã có sự so sánh về phong cách với chiếc bình vẽ lam mã số 3760-1 lưu giữ tại Bảo tàng Volkenkunde, Leide, Đức. Đáng lưu ý là là bình gốm này có những dòng minh văn cho biết chính xác là nó được sản xuất tại Bá Thuỷ (huyện Gia Lộc, Hải Dương).

Hiện nay, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cũng đang trưng bày một chân đế gốm hoa lam vẽ rồng, phượng và lân trong mây, có niên đại Đoan Thái thứ 3 (1588), đời vua Mạc Mậu Hợp có dòng chữ “Bá Thuỷ xã, tượng nhân Nguyễn Nghiễm mại” (tức thợ gốm Nguyễn Nghiễm ở xã Bá Thuỷ làm để bán). Những đồ gốm có minh văn trên không những cung cấp thông tin chính xác về niên đại, nơi sản xuất mà còn giúp hiểu biết về đặc trưng của gốm Bá Thuỷ.

P.V